Direksiyon hidrolik yağı bir otomobilin direksiyon sisteminin en önemli bileşenlerinden biri olmasına rağmen, direksiyon hidrolik yağı genellikle ihmal edilir ve sürücülerin, araçlarının direksiyon hidroliğini nasıl kontrol edeceğinden haberleri dahi yoktur. Temel olarak direksiyon hidroliğinin ne olduğu, nasıl çalıştığı ve nasıl bakım yapılması gerektiği hakkında bilgi sahibi olarak, aracınızın direksiyon sisteminin her daim yüksek performansta çalıştığından emin olabilirsiniz. Bu yayınımızda direksiyon hidroliği ile alakalı kafanızda soru işareti bırakmayacak eksiksiz bir rehber sunuyoruz.
Direksiyon hidrolik yağı nedir?
Direksiyon hidrolik sıvısı, hidrolik direksiyon sistemi için hidrolik destek sağlar. Direksiyon hidrolik yağı, köpürmeyi önlemek, korozyonu bastırmak ve hidrolik direksiyon pompası ve direksiyon dişlisinde yüksek performansta yağlama yapmak için katkılarla güçlendirilmiş mineral yağ veya sentetik yağlardır.
Direksiyon hidroliği ne işe yarar?
Çok teknik alana girmeden hidrolik direksiyon yağı, direksiyon sisteminizdeki gücü ileten hidrolik sıvısıdır. Biraz daha ayrıntılı olarak anlatmak gerekirse, aracınızın direksiyon pompasının pistonunun her iki tarafına da basınç uygulamasına yardımcı olur oluşan bu basınç tekerlekleri kolaylıkla döndürmenize olanak tanır. Günümüzde araçların çoğu elektrikli direksiyon sistemleri kullandığından, direksiyon hidrolik yağı sadece hidrolik direksiyon için gereklidir.
Hangi direksiyon hidroliğini kullanmalıyım?
Birkaç ana direksiyon hidrolik yağı türü vardır :
1. Mineral. Yağ performans özelliklerini geliştiren katkı maddeleri ve rafine edilmiş petrol fraksiyonları içerir. Mineral sıvıların avantajı, fiyata ek olarak, kauçuk malzemelere zarar verecek asidik etkiye sahip olmamaları ve koruyucu nitelik taşımalarıdır. Avantajlarının yanında dezavantajları da vardır, kısa bir kullanım ömrüne sahiptirler ve artan köpük oluşumuna eğilimlidirler.
2. Yarı sentetik. İçeriğinde hem mineral hem de sentetik maddeleri bulundurur. Avantajlı yönleri arasında daha düşük bir viskozite derecesi, köpük oluşumuna direnç ve iyi yağlama özelliklerine sahiptir. Dezavantajlarıysa, yarı sentetik akışkanların hidrolik direksiyon mekanizmasının kauçuk elemanları üzerinde yıkıcı bir etkisi vardır.
3. Sentetik. İçeriklerinde çoğunlukla polyesterleri, polihidrik alkolleri ve az miktarda özellikle rafine edilmiş petrol fraksiyonlarını içerir. Kauçuktan imal edilmiş sızdırmazlık elemanları üzerindeki yıkıcı etkiyi azaltmak için, sentetik yağların içerisine özel katkı maddeleri karıştırılır. Sentetik sıvılar diğer sıvılara göre daha pahalıdır, fakat mükemmel performans özelliklerine sahiptir: köpük oluşumuna karşı koruma, düşük viskozite seviyesi, yüksek sıcaklıklarda çalışma yeteneği ve en uzun çalışma ömrü.
Hidrolik direksiyon yağları genellikle satışa sunuldukları ambalajları üzerinde karşıladığı standartlar ve hangi otomobil markalarında kullanılabileceği hakkında bilgi içerir.
Direksiyon hidrolik yağları sadece içerdikleri maddelere ve performans özelliklerinde göre değil, aynı zamanda sahip oldukları renge göre de değişiklik gösterirler. En yaygın olanları şunlardır.
1. Kırmızı. General Motors otomotiv grubunun istemiş olduğu standartlarına göre üretilir ve Dexron olarak da bilinir. Lisanslı ve lisanssız olarak tüm dünyada üretilmektedir. Bu direksiyon hidrolik sıvısı Toyota, Nissan, Hyundai, Kia, Mazda ve General Motors otomobillerinde kullanılır.
2. Sarı. Bu renk direksiyon hidrolik yağı esas olarak Mercedes-Benz marka araçlar için tasarlanmıştır. Daimler şirketinin ar-ge çalışmaları ile ürün geliştirilir, ancak lisanslı diğer üreticiler tarafından da üretilirler.
3. Yeşil. Alman şirketi olan Pentosin ( Deutsche Pentosin-Werke GmbH ) tarafından üretilmektedir. Volkswagen, Ford, Bentley, BMW, Volvo marka otomobil markalarında ve Daimler AG Grubu araçlarında aktif olarak kullanılmaktadırlar.
Ancak, hidrolik direksiyon yağını sadece renk kriterine göre seçmek bir hatadır. Aracınızda kullanılan renk ile satın alacağınız renk eşleşmesi her zaman kompozisyon kimliğini göstermez. Örneğin, Dexron direksiyon hidrolik yağları hala aynı renge sahip olmalarına rağmen mineral veya sentetik olarak farklı özelliklerde üretilmektedir. Mineral, sentetik ve yarı sentetik direksiyon hidrolik yağların birbiri ile kesinlikle karıştırılmaz.
Direksiyon hidrolik yağı nereden konur?
Önce motorunuzdaki hidrolik direksiyon pompasını ve sıvı haznesini bulmanız gerekir. Direksiyon pompası genellikle kayış tahriklidir ve hidrolik yağ haznesi pompanın üzerine monte edilmiş olarak motor kaputunu açtığınızda rahatlıkla görebileceğiniz ve ulaşabileceğiniz bir konumda olduğunu göreceksiniz. Bazı otomobil tasarımlarında, yer sıkıntısından dolayı direksiyon pompası kolay ulaşılamayacak yerlere konulabilir, bu gibi durumlarda direksiyon hidrolik sıvısı haznesi sağ ya da sol tekerlek davlumbazının içinde bulunabilir.
Aracınızın hidrolik direksiyon sıvı haznesini bulamazsanız, araç marka modelinizle internet aracılığı ile arama yaparak bulunduğu yer hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Direksiyon hidrolik sıvı seviye kontrolünüzü motor kapalı durumdayken yapınız.
Direksiyon hidrolik sıvısı haznesinin üstündeki kiri veya gresi silin, ardından kapağı sökün. Kapağın alt tarafına sabit bir seviye çubuğu olabilir veya rezervuarın içinde veya dışında direksiyon hidrolik sıvısının seviyesini gösteren çizgiler olabilir.
Seviye belirtilen orandan düşükse, seviyeyi tam işarete getirmek için yeni direksiyon hidrolik sıvısını ekleyin.
Direksiyon hidroliği ısındıkça biraz genişler, bu nedenle yağ çubuğu üzerinde ya da haznenin üzerinde sıcak veya soğuk için belirtilmiş işaretler olabilir. Çok sıcak bir gün veya motor sıcaksa, sıcaklıkla alakalı işaretleri kullanın. Soğuk bir günse veya araç motorunun soğuması için epey vakit geçmişse, soğukla alakalı işaretleri kullanın.
Direksiyon hidrolik haznesini aşırı doldurmaktan kaçının, çünkü hidrolik ısındığında genleşeceği için fazla olan direksiyon hidroliğini dışarı atmak için hazneyi zorlayacaktır.
Normal şartlarda, direksiyon hidrolik yağı seviyesi uzun yıllar boyunca sabit kalmalıdır. Ancak araç yaşlandıkça sistemde meydana gelen sızıntılar yavaş yavaş sıvı kaybına neden olabilir.
Direksiyon hidrolik yağı ne zaman değiştirilir?
Hidrolik direksiyon yağı nispeten temiz bir ortamda çalışır, bu nedenle uzun süre dayanım gösterir. Bazı araç üretici firmanın hidrolik direksiyon sıvısı için önerdiği bir servis aralığı bile yoktur. Tabi ki bu direksiyon hidroliğinin değiştirilmeyeceği anlamına gelmiyor, kilometrelerce ve yıllarca hizmet verdikten sonra, direksiyon pompasında ve direksiyon dişlisinde aşınma oluşan partiküller hidrolik yağı kirletebilir. Korozyon inhibitörleri de zamanla tükenebilir ve çok yüksek sıcaklıklar ve aşırı düşük soğuklar sıvının oksitlenmesine ve parçalanmasına neden olabilir. Genel bir ortalama vermek gerekirse direksiyon hidrolik yağı her 5 yılda bir veya 100.000 km’de bir değiştirmek hidrolik direksiyon sisteminin ömrünü uzatmaya ve oluşabilecek arızaların önüne geçmeye yardımcı olacaktır.
Direksiyon hidrolik yağı neden eksilir?
Hidrolik direksiyon sistemlerinde en yaygın görülen problem yağ kaçaklarıdır. Hidrolik direksiyon yağı hortumlardan ve hortum bağlantılarından, hidrolik direksiyon pompasından veya hidrolik direksiyon dişlisinden son olarak da direksiyon kutusundan sızabilir. Hidrolik direksiyon kutusundaki keçeler ve sürgülü valf düzeneğindeki O-ring contaları sık sık sıvı sızıntılarının meydana geldiği noktalardır.
Hidrolik direksiyon yağı genellikle renksizdir (berrak), ancak direksiyon sistemi ATF Sıvısı kullanıyorsa pembe veya kırmızı renkte olabilir. Direksiyon hidrolik yap haznesindeki azalma sistemde kaçak ya da sızıntı olduğunun göstergesidir. Aracınızı parla ettiğiniz yerlerde zemine göz atmak sızan bir yağ var mı diye bakmak aracınızda yağ kaçağı var mı yok mu bilmenizi sağlar.
Direksiyon hidrolik yağ seviyesi çok düşerse, direksiyon pompa gürültülü çalışır veya sisteme hava karışarak direksiyon hissiyat kaybı yaşarsınız. Hava almış sistem direksiyon hidrolik sıvısını sıkıştırılamaz ve hidrolik direksiyon sistemi, basıncı pompadan direksiyon dişlisine aktarmaz. Sonuç olarak, hidrolik direksiyon sisteme hava girerse, basınçta bir düşüşe ve hidrolik direksiyonun yumuşaklığı giderek direksiyon sertleşir.
Direksiyon hidroliğinin eksildiğini nasıl anlarız?
Gürültülü direksiyon
Hidrolik direksiyonunuz, özellikle aracınızı park ederken ya da yavaş hareket ettiğinizde, her türlü gürültüyü yapıyorsa, hidrolik direksiyon haznenizdeki sıvı seviyesini kontrol edin.
Sarsıntılı veya gergin hidrolik direksiyon
Bazen direksiyon simidinizi bir yönden diğer bir yöne standart şekilde döndürmeye çalıştığınızda sarsıntı veya titreşimli gergin bir zorlama hissedersiniz. Bu durumu yine park halinde yaptığınız manevralarda hissedersiniz.
Direksiyonu çevirmek zorlaşır
Hidrolik direksiyon sistemleri sıvı kaybettikçe daha düşük verimle çalışırlar. Sonunda, direksiyon simidini sağa sola hareket ettirdiğinizde farkı hissetmeye başlayacak ve tekerleği normalde olduğundan çok daha zor hale getireceksiniz.
Çığlık atan direksiyon
Direksiyonu sağa ya da solo çevirdiğinizde direksiyonun pompanızdan ince tiz bir çığlık geliyorsa hemen hidrolik direksiyon yağ haznenizi kontrol etmelisiniz.
Araç altında oluşan yağ birikintileri
Aracınızı her park ettiğiniz yerde yağ birikintisi oluşuyorsa aracınızda yağ sızıntısı var demektir. Bu yağ sızıntısının birçok sebebi olabilir. Olabilecek sebepler arasında direksiyon sisteminizden sızan yağ da olabilir. Yağın cinsini kontrol ederek ne sıvısı olduğunu tahmin edebilirsiniz.
Direksiyon hidrolik yağ fiyatı
Aracınızın kullandığı direksiyon hidrolik yağının özelliğine ve hidrolik yağı üreten firmaya göre fiyat değişikliği olacaktır. Ortalama bir fiyat skalası vermek gerekirse 1 lt direksiyon hidroliğinin fiyatı 15 tl – 75 tl arasında değişiklik gösterir.
Direksiyon hidrolik yağ değişim fiyatı
Direksiyon hidrolik değişim işçilik ücreti aracınızın marka modeline göre değişiklik gösterecektir. Ortalama değişim ücreti 100 tl – 350 tl arasında değişiklik gösterecektir.
Direksiyon hidroliği değişimi nasıl yapılır?
Direksiyon hidrolik yağını değiştirmenin en kolay yolu hortumları direksiyon dişlisinden veya direksiyon kutusundan ayırmak ve sıvıyı hidrolik direksiyon rezervuarından boşaltmak ve bir kaba pompalamaktır.
Bu yöntem, az miktarda eski sıvıyı hidrolik direksiyon dişlisinin veya direksiyon kutusunun içinde bırakıyor. Sıkışan sıvı aşağıdaki gibi çıkarılabilir:
1. Basıncı ve dönüş hortumlarını tekrar direksiyon kutusuna bağlayın.
2. Direksiyon hidrolik yağ haznesinden dönüş hortumunu ayırın ve sıvının dışarı sızmaması için haznedeki dönüş hortumu deliğini geçici olarak takın.
3. Hazneye yeni hidrolik direksiyon sıvısı ekleyin.
4. Aracın motoru çalıştırın ve pompanın taze sıvıyı direksiyon pompasından, direksiyon kutusundan ve dönüş hortumundan dışarı itmesine izin verin.
DİKKAT: Direksiyon hidrolik haznesindeki sıvı seviyesine dikkat edin ve sıvı seviyesinin çok fazla düşmesine izin vermeyin. Pompayı çalışırken yağsız bırakmak pompaya zarar verebilir.
5. Direksiyon pompa dönerken, direksiyon simidini birkaç kez sağa sola döndürün ve direksiyon dişlisinin veya direksiyon kutusunun içindeki eski sıvının taze sıvı ile yer değiştirdiğinden emin olana kadar bu işlemi tekrar edin.
6. Sistemdeki eski yağı boşaltmayı bitirdiğinizde motoru durdurun, geri dönüş hortumunu hazneye tekrar sıkıca bağlayın ve tam seviyeye çıkarmak için gerektiği kadar direksiyon hidroliği eklemesi yapın.
7. Tüm işlemleri bitirdikten sonra test sürüşüne çıkıp direksiyon hareketlerinizi kontrol etmeniz ve hidrolik direksiyonunuzun tepkilerini kontrol etmeniz değişim işleminin başarılı şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini anlamak için önemlidir. Aracınızın direksiyon hareket performansından memnunsanız direksiyon hidrolik yağ değişiminiz başarılı şekilde gerçekleşmiştir.
Önemli: Değişimi gerçekleştirdikten sonraki günler direksiyon hidrolik haznesini kontrol edip sıvının azalıp azalmadığını kontrol ediniz. Azalma sistemde sızıntı olabileceğinin habercisi olabilir. Söküp taktığınız hortumları gözden geçirmeniz gerekebilir.